Genenatie Z (Gen Z) klopt niet meer aan de deur van de financiële functie – ze is er al. Met andere verwachtingen over inclusie, technologie, samenwerking en welzijn. Voor CFO’s en financieel leiders is dit geen generatiedetail, maar een strategische realiteit. De financiële functie wordt steeds invloedrijker en digitaler, met een groeiende rol in thema’s als duurzaamheid en maatschappelijke waardecreatie. Wie zich niet aanpast aan de werkwaarden van Genenatie Z, betaalt de prijs in de vorm van verloop, disengagement en gemiste impact.

Dit artikel vat de belangrijkste bevindingen samen uit onze peer-reviewed studie Dealing with Gen Z in the Workplace: Insights from the Finance Function (International Journal of Management and Applied Research, 2025). We combineerden een literatuurstudie met drie focusgroepen van in totaal 67 Nederlandse financiële managers die leidinggeven aan Genenatie Z-professionals. De inzichten zijn geordend met het DITTO-model: diversity, individualism & teamwork, technology en organizational support. Het resultaat is een praktisch kompas om Genenatie Z-talent aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden, en tegelijk een high performance organisatie (HPO) te bouwen binnen finance.

Waarom Genenatie Z nu zo relevant is

We bevinden ons in een zeldzame situatie waarin vier generaties tegelijk actief zijn op de arbeidsmarkt. Terwijl Babyboomers en steeds meer Gen X’ers met pensioen gaan, geven Millennials nu leiding aan de instroom van Genenatie Z (geboren tussen 1996 en 2010). Hun aandeel groeit snel en zal richting 2030 een fors deel van de beroepsbevolking vormen.

Tegelijkertijd schuift finance op van een compliance-gedreven functie naar een strategische partner. Uit onderzoeken die we in het paper aanhalen, blijkt dat finance nu al een belangrijke rol speelt bij het realiseren van organisatiedoelen – en dat die invloed alleen maar zal toenemen.

Maar er zit spanning in deze overgang. Veel managers ervaren Genenatie Z als lastiger aan te sturen dan eerdere generaties. Financieel leiders hebben daarom een dubbele opgave: de strategische impact van de functie vergroten én de dagelijkse praktijk zo inrichten dat Gen Z kan floreren. Dat is geen kwestie van voorkeuren faciliteren, maar van bouwen aan een moderne, veerkrachtige high performance finance function.

Het ditto-model in vogelvlucht

Om te begrijpen wat Genenatie Z verwacht en wat finance kan bieden, gebruiken we DITTO:

• diversity – echte inclusie op alle niveaus, niet alleen mooie woorden

• individualism & teamwork – ruimte voor autonomie, gekoppeld aan heldere teamdoelen

• technology – moderne, gebruiksvriendelijke tools die efficiënt en flexibel werken mogelijk maken

• organizational support – psychologische veiligheid, regelmatige feedback, loopbaanpaden en aandacht voor welzijn

Onze literatuurstudie en de focusgroepen bevestigen elkaar op deze vier dimensies. De praktijkgesprekken gaven extra nuances die juist in finance van groot belang zijn.

Diversity: inclusie moet zichtbaar zijn aan de top

wat onderzoek laat zien

Genenatie Z is opgegroeid in een tijd van onzekerheid, maatschappelijke bewegingen en constante online verbondenheid. Ze hechten sterk aan rechtvaardigheid, gelijkheid en representatie en prikken snel door oppervlakkige statements heen. Werkgevers die diversiteit echt verankeren in processen, van werving tot promotie, winnen hun vertrouwen.

wat we hoorden van financieel leiders

Binnen finance ontbreekt diversiteit vaak juist in de hogere regionen. Starre hiërarchieën en een homogeen topmanagement ontmoedigen betrokkenheid. Als Genenatie Z authenticiteit mist in leiderschap of besluitvorming, keldert hun commitment.

wat werkt in de praktijk

Maak inclusie onderdeel van het DNA van finance. Richt werving inclusief in, stel transparante promotiecriteria op en werk met gestructureerde mentoring en sponsorship. Creëer open fora waarin verschillende perspectieven zichtbaar invloed hebben op beleid en beslissingen. En bovenal: zorg voor diversiteit aan de top. In HPO-termen: voorbeeldgedrag en procesdiscipline moeten elkaar versterken.

Individualism & teamwork: begin met gestructureerde zelfstandigheid

wat onderzoek laat zien

Genenatie Z wil autonomie én erbij horen. Ze willen individueel bijdragen en tegelijkertijd zien hoe hun werk de gezamenlijke doelen vooruithelpt. Ze waarderen platte structuren, open dialoog en snelle, constructieve feedback.

wat we hoorden van financieel leiders

Een belangrijk inzicht: Genenatie Z functioneert het best met gestructureerde zelfstandigheid. Eerst individueel aan de slag, daarna samen optrekken. Gedwongen, continue samenwerking voelt inefficiënt en vermindert eigenaarschap.

wat werkt in de praktijk

Ontwerp werkprocessen zo dat individuele resultaten, op te leveren onderdelen eerst komen en daarna de gezamenlijke bundeling. Agile-ritmes helpen: korte iteraties, duidelijke outputs, regelmatige reviewmomenten en zichtbare koppeling aan impact. Combineer dit met mentoring en peer reviews om oordeelsvermogen en snelheid te versterken. Zo verbind je in HPO-stijl eigenaarschap met discipline en continue verbetering.

Technology: verminder frictie, vergroot ambitie

wat onderzoek laat zien

Als digital natives verwachten Genenatie Z’ers moderne tools die werk makkelijker en flexibeler maken. Ze zijn vertrouwd met asynchrone communicatie en leren snel via digitale platforms.

wat we hoorden van financieel leiders

Verouderde systemen en trage, formele kanalen kosten energie en betrokkenheid. Niet alleen de leeftijd van systemen is het probleem, maar de frictie die ze veroorzaken in het dagelijks werk.

wat werkt in de praktijk

Investeer in een moderne digitale werkomgeving naast de kernsystemen voor ERP en consolidatie. Voeg gebruiksvriendelijke tools toe voor communicatie, taakbeheer en kennisdeling. Bied korte microtrainingen aan en vraag actief feedback op gebruiksgemak. Faciliteer hybride en asynchrone werkafspraken waar dat kan. De regel is eenvoudig: bij kritische processen houd je strakke controle, bij routinematig werk ontwerp je voor snelheid en flexibiliteit.

Organizational support: psychologische veiligheid is randvoorwaarde

wat onderzoek laat zien

Genenatie Z zoekt stabiliteit, mentale ondersteuning en balans tussen werk en privé. Ze verwachten regelmatige feedback, duidelijke loopbaanpaden en leidinggevenden die luisteren en coachen.

wat we hoorden van financieel leiders

In de veeleisende finance-omgeving is psychologische veiligheid cruciaal. Zonder transparante feedback en zichtbare steun neemt het risico op burn-out toe en daalt retentie.

wat werkt in de praktijk

Bouw een feedbacksysteem dat voorspelbaar en constructief is. Gebruik feedforward-gesprekken die prestaties, leerstappen en welzijn verbinden. Maak loopbaanpaden concreet, zowel specialistisch als richting leiderschap. Zorg voor toegang programma’s voor mentale gezondheid en financiële vitaliteit en bespreek werkdruk openlijk. In HPO-termen: hoge standaarden combineren met hoge ondersteuning.

Waar theorie en praktijk elkaar raken

De overeenstemming tussen literatuur en praktijk is groot, maar de focusgroepen scherpen de inzichten voor finance aan:

• diversiteit moet van beleid naar zichtbare praktijk, met representatie aan de top

• geef Genenatie Z gestructureerde zelfstandigheid vóór samenwerking

• verminder dagelijkse frictie in tools en processen, niet alleen nieuwe technologie toevoegen

• zet psychologische veiligheid centraal in performance management

Leiders benoemden daarnaast drie aandachtspunten: sommige Genenatie Z’ers hebben nog basale vaardigheden nodig, velen zijn ongeduldig over doorgroei en persoonlijke omstandigheden beïnvloeden werkdiscipline. De oplossing ligt niet in strenger optreden, maar in een heldere structuur: realistisch beeld van het werk, goede onboarding, mentoring en duidelijke standaarden verkorten de leercurve en maken verwachtingen expliciet.

Een praktische routekaart voor cfo’s en financieel leiders

Op basis van literatuur en praktijkervaringen volgt hier een compacte reeks acties om de aantrekkingskracht, betrokkenheid en retentie te versterken en tegelijk te bouwen aan een HPO:

1. zet de toon aan de top
   Formuleer meetbare doelen voor diversiteit en inclusie binnen finance, inclusief vertegenwoordiging op seniorniveau. Publiceer promotiecriteria en gebruik actieve steun van leidinggevenden om divers talent te ontwikkelen.
2. ontwerp werk voor gestructureerde zelfstandigheid
   Splits kernprocessen op in individuele deliverables gevolgd door gezamenlijke synthese. Introduceer korte cycli met show-and-tell reviews. Koppel elke taak zichtbaar aan een business- of maatschappelijke uitkomst om de betekenis te versterken.
3. moderniseer de digitale werkplek
   Beheer ERP en consolidatie strak, maar voeg gebruiksvriendelijke samenwerkingstools toe voor communicatie, taken en documentatie. Organiseer elk kwartaal gebruikersevaluaties en voer verbeteringen zichtbaar door.
4. maak feedback frequent, specifiek en veilig
   Institutionaliseer feedforward-gesprekken waarin prestaties, leerdoelen en welzijn samenkomen. Train managers om tijdige, praktische input te geven én actief feedback terug te vragen.
5. bouw duidelijke ontwikkelpaden
   Kaart specialistische en leiderschapstrajecten uit, met mijlpalen en leerervaringen. Gebruik mentoring, coaching en korte rotaties om competenties te versnellen.
6. investeer in welzijn en werkdrukontwerp
   Bied toegang tot mentale ondersteuning en financiële fitheid. Plan piekperiodes én herstelmomenten bewust. Bespreek werkdruk structureel in plaats van alleen bij incidenten.
7. versterk onboarding en realistische previews
   Laat het échte werk vooraf zien, inclusief drukmomenten en prestatienormen. Koppel nieuwe Genenatie Z’ers aan ervaren collega’s. Maak vroege successen zichtbaar en vier die.

Deze stappen sluiten aan bij HPO-principes: helderheid in doelen en standaarden, discipline in uitvoering en een cultuur die high performance duurzaam ondersteunt.

De volgende generatie financieel talent voorbereiden

De implicaties van dit onderzoek gaan verder dan de huidige CFO’s en financieel leiders. Universiteiten, business schools en opleiders spelen een sleutelrol in het voorbereiden van Genenatie Z op een loopbaan in finance. Technische excellentie blijft de basis, maar is niet langer genoeg. Moderne financiële functies hebben afgestudeerden nodig die:

• effectief samenwerken over functies en niveaus heen

• constructieve feedback kunnen geven én ontvangen

• oordeelsvermogen tonen in complexe, onzekere situaties

• floreren in korte, resultaatgerichte werkcycli

Wanneer onderwijs deze vaardigheden samen met de technische basis ontwikkelt, integreren afgestudeerden sneller en versnellen ze de transformatie naar een echte high performance finance function. Voor CFO’s betekent dit een sterkere talentpipeline, klaar om vanaf dag één waarde toe te voegen.

Conclusie: de kern voor high performance finance

Genenatie Z vraagt niet dat de financiële functie zichzelf opnieuw uitvindt. Ze laat zien welke veranderingen nodig zijn om relevant te blijven: echte inclusie, gestructureerde autonomie, frictieloze technologie en een ondersteunende cultuur die prestaties duurzaam maakt.

Leiders die hier nu op inspelen, bouwen aan een functie die aantrekkelijk is voor nieuw talent, veerkrachtig onder druk en strategisch van waarde.

Dat is niet alleen wat Genenatie Z nodig heeft. Het is wat een high performance organisatie vereist.

Meer weten over hoe u uw financiële functie high performance maakt? Neem contact op met André de Waal van het HPO Center.