Waarom een gedeelde visie op de financiële functie het verschil maakt tussen versnippering en strategische kracht.
Met deze rubriek introduceert CFO Magazine (BE) het eerste dilemma in een serie die de komende maanden in CFO Magazine zal verschijnen. De serie is gebaseerd op het nieuwe boek (Dilemma’s uit het financiële vak – Lessen uit de praktijk) van dr. André de Waal en Arend de Jong, waarin wetenschap en praktijkervaring samenkomen rond de belangrijkste dilemma’s in de financiële functie.
ANDRÉ: Arend, de literatuur laat duidelijk zien dat zonder alignment de financiële functie uiteenvalt. Elke manager ziet Finance door zijn eigen bril: de CFO wil uniformiteit en strategische grip, terwijl de lijnmanagers hun controllers het liefst als verlengstuk van hun eigen afdeling zien. Dat spanningsveld leidt tot fragmentatie en maakt Finance kwetsbaar. Hoe zag jij dit dilemma in de praktijk?
AREND: Dit was misschien wel het meest fundamentele dilemma dat ik steeds weer tegenkwam. In een grote organisatie zoals KLM was Finance deels centraal georganiseerd en deels aanwezig in de business. Voor de CFO moest er één eenduidig beeld zijn: betrouwbare rapportages, heldere investeringscriteria, duidelijke standaarden.
Maar op de vloer, in de operatie, zagen managers hun controller als iemand die in dienst stond van hún agenda. En dat is begrijpelijk: zij wilden iemand naast zich die snel reageerde en meeging in de dynamiek van hun dagelijkse beslissingen.
Die dubbelrol maakte dat controllers vaak klem kwamen te zitten. Als je dat niet actief adresseert, dan ontstaan er allerlei schaduwwerelden. Rapportages die net iets anders worden opgezet omdat een manager dat zo handiger vindt, KPI’s die lokaal worden aangepast, besluitvorming die niet meer te vergelijken is tussen onderdelen. En dat is dodelijk voor de geloofwaardigheid van Finance. Want dan zegt de CFO iets op basis van geconsolideerde cijfers, en reageert de lijn: “Maar dat herken ik helemaal niet, in mijn afdeling zijn de cijfers heel anders.” Dan verlies je niet alleen grip, maar ook vertrouwen.
ANDRÉ: Dus het gaat erom dat je én die diversiteit moet erkennen, én tegelijk eenheid moet afdwingen?
AREND: Precies. Je kunt de verschillen niet wegpoetsen. Elke business heeft zijn eigen dynamiek en daar moet Finance bij aansluiten. Maar er moet wel een duidelijk kader zijn. En dat kader moet steeds weer opnieuw worden neergezet en bewaakt. Ik heb geleerd dat je niet kunt volstaan met één keer een beleidsdocument rondsturen. Het moet een verhaal worden dat je voortdurend herhaalt, uitlegt en vertaalt naar de praktijk. Belangrijk is ook de manier waarop je dat doet. Je wint het niet door de politieagent te spelen. Als je alleen komt vertellen wat niet mag en welke regels gelden, raak je de verbinding kwijt. Je moet laten zien dat Finance waarde toevoegt. Dat betekent dat je het gesprek aangaat met de lijn en uitlegt hoe financiële inzichten juist helpen om hun doelen te halen. In mijn ervaring werkt dat veel beter dan redeneren vanuit compliance alleen.
ANDRÉ: Interessant. Hoe maakte je dat concreet?
AREND: Ik heb vaak letterlijk tijd genomen om managers uit te leggen wat Finance doet en waarom dat belangrijk is. Niet in technisch jargon, maar in hun eigen taal. Als je uitlegt hoe bepaalde financiële keuzes bijdragen aan hun resultaten, hoe cash en marge zich tot elkaar verhouden, of waarom uniforme rapportage hen helpt om sterker te staan in de organisatie, dan zie je dat er begrip ontstaat. Dat kost tijd, maar het betaalt zich dubbel en dwars terug.
Alignment is namelijk geen eenmalige actie, het is een continu proces van educatie, uitleg en dialoog. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat controllers zichtbaar onderdeel zijn van managementteams. Als ze aan de zijlijn blijven staan, bevestig je het beeld dat Finance alleen maar een administratieve functie is. Zodra controllers echt meedoen in besluitvorming, en niet alleen achteraf de cijfers komen brengen, verandert hun positie. Dan worden ze gezien als partner, niet als controleur.
ANDRÉ: Maar tegelijkertijd moeten er harde standaarden blijven bestaan, anders krijg je chaos.
AREND: Absoluut. Er zijn zaken…
Lees het gehele interview in CFO Magazine (PDF)
Bestel ‘Dilemma’s uit het financiële vak – Lessen uit de praktijk’ direct
Wil je beter voorbereid zijn op de uitdagingen binnen jouw financiële functie en je carrière toekomstbestendig maken?
Bestel het boek hier: