World thought leaders in High Performance

Cases

IKEA: ’’Het gaat erom waar je echt in wil uitblinken’’

Carel Maasland, HR-manager in corporate HR-team IKEA bedenkt met zes collega’s de wereldwijde HR-strategie van woonwarenhuis IKEA. Een grote verantwoordelijkheid als je bedenkt dat IKEA tot een select gezelschap van high performance organisations (HPO) behoort. Hoe word je een HPO, maar vooral: hoe blijf je het?

’’Het gaat erom waar je echt in wil uitblinken’’

Carel-Maasland-IKEA-interviewDe cijfers zijn indrukwekkend: 500 miljoen klanten kopen voor bijna 20 miljard euro in 24 landen aan interieurartikelen. Daarvoor heb je 120 duizend medewerkers in dienst. En dat terwijl de omzet in 1997 ‘slechts’’ 5,4 miljard euro bedroeg en er ‘maar’ 45 duizend medewerkers werkten. De nieuwe opdracht: over 7 jaar opnieuw verdubbeld zijn. Carel Maasland mag die ambitie op HR-gebied vormgeven. Jaren geleden liep hij stage bij IKEA en na wat omzwervingen kwam hij in 2002 terug als HR-manager bij de Nederlandse tak van het bedrijf. Inmiddels hoort hij tot het team dat vanuit Zweden de HR-strategie bedenkt. Het is volgens Maasland een verantwoordelijkheid die bescheiden maakt, iets wat past bij de bedrijfscultuur van IKEA. Op het moment dat we elkaar spreken, heeft Maasland nog 4 weken om met een voorstel te komen voor een wereldwijde competence-strategie tot 2015. De grote lijnen zijn al zichtbaar.

‘De meeste HR-managers denken bij competence aan: wat zijn de competenties van je belangrijkste medewerkers Carel Maasland, HR-manager in corporate HR-team IKEA ‘Het gaat erom waar je en hoe ontwikkel je die? Maar je kunt er ook op een andere manier naar kijken en misschien moeten we daar maar voor kiezen. Als wij over 7 jaar 1 miljard klanten in plaats van 500 miljoen willen hebben, dan moet je ook echt relevant zijn voor die klant. Een van de manieren is door goede informatie te geven, bijvoorbeeld – heel concreet – bij het helpen met een verlichtingsplan. Die kennis hebben wij in huis en kunnen we in principe doorgeven aan de klant. Deels staat dat op internet, maar de mensen in onze gele hemden zijn natuurlijk ook uitermate geschikt. In dat geval staan de competenties van je medewerkers in het teken van wat je met je klanten en leveranciers wil. Het gaat erom waar je echt in wilt uitblinken.’’

Wat moet daarvoor gebeuren in de komende jaren?

‘Zeker als je zo groot wil worden, bestaat er een risico dat je van je anker afslaat. Het hart van het bedrijf bestaat uit een negental rotsvaste waarden en die moeten we zeker behouden. Hoe sterker je gedeelde waarden zijn, hoe beter mensen zich thuis voelen en hoe minder managementlagen en controles er nodig zijn. Bureaucratie is voor mij gestold wantrouwen. Daarnaast willen we business-development koppelen aan competence-development: laat je medewerkers groeien op terreinen die voor het specifieke filiaal van belang zijn. Bovendien willen we leren van en met elkaar in de praktijk van alledag: kruisbestuiving is goed voor het hele bedrijf. Ten slotte willen we vasthouden aan het idee van een eenvoudige organisatie. Mensen hebben het gevoel dat ze ertoe doen en weten vaak exact wat hun bijdrage is. We willen groots zijn door klein te blijven.’’

IKEA is een High Performance Organization. HPO’’s presteren gedurende 5 tot 10 jaar significant beter dat hun concurrenten. Goed personeelsbeleid is een van de kenmerken. Hoe word je zo’’n HPO?

‘Wij zijn daar nooit op uit geweest. Wij doen ons eigen ding en dat komt toevallig erg overeen met andere HPO’’s. Wij hebben in de eerste plaats een open en transparante bedrijfscultuur. Daarnaast is er veel aandacht voor kwalitatief goed leiderschap. We zijn een mensintensief bedrijf, waarin het optreden van het individu ertoe doet. Als iedereen een klein beetje meer geeft dan wat er in de functieomschrijving staat, kun je als bedrijf zóveel meer! Maar daar is wel goed leiderschap voor nodig. Ten derde investeren we juist in mensen als het slecht gaat met de economie. Door anticyclisch te denken, ben je – als de conjunctuur weer aantrekt – veel sneller uit de startblokken dan je concurrent. Juist in een wereld met steeds snellere conjunctuurwisselingen gaat het allemaal om schakelvermogen. En voor mij persoonlijk komt daar nog een vierde punt bij: goede verhoudingen met de OR en vakbonden. Als je een goede relatie met hen hebt, willen ze meedenken en is het veel makkelijker als jij hen een keer nodig hebt. Toen wij onze vestigingen wilden openhouden op zaterdagavond en we konden aantonen waarom dat goed voor de werkgelegenheid was, namen ze ons direct serieus en was het veel eenvoudiger om door te voeren.’’

De vraag hoe je een HPO blijft is dan overbodig?

‘Ja. Het gaat om een cultuur. En die biedt ons houvast om op lange termijn te kunnen denken.’’

Lees het gehele interview met Carel Maasland van IKEA in de P&Oactueel in PDF.

Kijk op deze pagina voor meer cases uit de sector Handel en Retail!

Het HPO Center verzorgt regelmatig inspiratiesessies, workshops en lezingen rond succesvol samenwerken, prestatieverbetering en High Performance Leiderschap. Heeft u interesse, vragen of wilt u meer weten over wat het HPO-raamwerk voor uw organisatie kan betekenen? Neemt u dan contact op met Chiel Vink (T. 035-6037007).